در سال ۹۵ افرادی در زیر خط فقر قرار گرفتند که ماهانه كمتر از يك ميليون و ١٠٠ هزار تومان درآمد کسب نمایند. در تابستان ۱۳۹۷ مرز فقر را نزدیک به ۲ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان برای خانوار ۴ نفره برآورد کرده بودند. امسال خط فقر یک خانواده چهار نفره به ١٠ میلیون تومان رسید(+). درنتیجه، خدا را هزار بار شکر که فقط نیمی از مردم ایران در زیر خط فقر هستند.
خط فقر مطلق عبارت است از مقدار درآمدی که برای تامین حداقل نیازهای فردی در یک جامعه لازم است و عدم تامین آن موجب میشود فرد مورد بررسی به عنوان فقیر در نظر گرفته شود. افرادی که زیر خط فقر مطلق قرار دارند توانایی تامین حداقل نیازهای اساسی خود را ندارند و به طور مطلق فقیر محسوب میشوند.
اما رازقیت خدا در چه جایگاهی قرار دارد؟
خداوند رزق و روزی موجودات را قبل از اینکه آنها را خلق کند، مهیا کرده است. انسان نیز بر این اساس از نعمت های الهی برخوردار میگردد. این نعمتها، کم یا زیاد نصیب انسانها میشود اما، حد و مرز آن به عواملی بستگی دارد. نعمت اولیه برای همه انسانها فراهم شده است. اشخاصی که بر روی این کره خاکی زندگی میکنند، با افکار و عملکردهای خود، در رزق و روزی خود و دیگران مؤثرند. ممکن است با ظلم و ستمی که بر انسانها روا میدارند، موجب سلب روزی از دیگر افراد جامعه گردند. یا اینکه با عملی که انجام میدهند نعمتها و ثروتهای آنها نابود شود.این افراد ابتدا ثروت خود را دلیل رحمت و لطف خدا میدانند. اما کم کم مغرور میشوند و دلیل نعمت و خوشیهای دنیوی را به ذات خود نسبت میدهند. این افراد خواهند گفت چون آدم های خوبی هستند، خدا به آنها ثروت میدهد، سپس مغرور شده و به طغیان بر روی زمین میپردازند.
در زمانهای گذشته هم، نمونههای زیادی از انسانهای ثروتمند وجود داشتند، که به ثروت و دارایی خود مغرور شدند و به انسانها ظلم کردند مثل قوم عاد، قوم ثمود و فرعون. تا جایی که فرعون ادعای خدایی میکرد و اگر کسی با او مخالفت مینمود به بدترین شکل او را شکنجه میداد و میکشت. مردم قوم عاد بسیار قوی هیکل و قدرتمند بودند. دیوارهای شهر آنها از طلا بود. آنها مغرور شدند و به ظلم و فساد پرداختند. تا جایی که عذاب خدا بر آنها نازل شد. طوفان بزرگی به پا شد. آنها در هوا همچون ملخ پراکنده شدند.
خداوند در سوره فجر به قوم عاد، ثمود و نیز سرانجام فرعون اشاره نمودهاست. آنان همگی با عذاب الهی نه تنها همه اموال و داشتههای خود را از دست دادند، بلکه بیشترشان از صحنه هستی محو و نابود شدند.
وقتی خداوند نعمت را از این بندگان سلب میکند، آنها خیال میکنند خدا به آنها اهانت کرده، ولی این برداشت نادرست است. طبق آیات این سوره، علت اصلی سلب نعمتها، اهانت خدا به بندگان نیست بلکه، یکی از چهار مورد زیر است:
۱) کلا بل لا تکرمون الیتیم؛ شما به یتیمان اهانت میکنید و حقوق آنها را رعایت نمیکنید. نه تنها باید به یتیم کمک کرد، بلکه باید او را اکرام کرد. یتیم پدر ندارد، باید جای خالی پدر را برای او پر کرد.
۲) و لا تحاضون علی طعام المسکین؛ خداوند در قرآن میفرماید نه تنها به فقیر کمک کنید، بلکه مشوق دیگران باشید تا آنها هم به نیازمندان کمک کنند.
۳) و تاکلون التراث اکلا لما؛ اگر اموال دیگران را تصاحب کنید و بدون توجه به حلال و حرام بودن مصرف کنید، از شما سلب نعمت میشود.
۴) و تحبون المال حبا جما؛ علاقه شما به ثروت و مال دنیا، بهگونهای است که حب دنیا همه قلب شما را دربرگرفته است. حاضر نیستید به کسی کمک کنید.
درنتیجه، اگر انسان مرتکب یکی از این چهار گناه شود، دیگر شایسته برخورداری از الطاف الهی نیست و خداوند نعمتهای خود را از انسان سلب مینماید. اگر ما به قرآن رجوع کنیم و با آیههای آن مانوس شویم، بهراحتی میبینیم که چه زیبا خداوند راهحل مبارزه با فقر و تنگدستی را در قرآن بیان کردهاست . با توجه و عمل کردن به این اصول، در اقتصاد پیشرفت کرده و به نتیجه مساعدی در این زمینه خواهیم رسید؛ و آمار فقر نه تنها در ایران بلکه در جهان کم خواهد شد.